Xơ gan là tình trạng gây ra sẹo không thể phục hồi trong gan. Khi mô sẹo thay thế mô lành, lưu lượng máu qua gan sẽ bị ảnh hưởng, khiến gan khó đảm nhiệm được những chức năng thiết yếu như giải độc, lọc máu và sản xuất những dưỡng chất cần thiết.
Giai đoạn đầu bệnh có thể không biểu hiện bất kì dấu hiệu hoặc triệu chứng nào. Nhưng khi mô sẹo ngày càng thay thế mô lành và chức năng gan bị giảm sút, một số triệu chứng sau có thể xuất hiện:
- Chán ăn
- Sút cân
- Buồn nôn
- Xuất hiện các sao mạch hoặc xuất huyết dưới da
- Mệt mỏi
- Vàng da vàng mắt, nước tiểu sẫm màu
- Chảy máu từ các tính mạch bị ứ máu ở thực quản hoặc ruột
- Giảm ham muốn tình dục
- Có dịch trong ổ bụng (ascites)
- Ngứa bàn tay, bàn chân và cuối cùng là ngứa toàn cơ thể
- Phù chi dưới
- Các vẫn đề về tâm thần như lú lẫn, hay quên hoặc khó tập trung (bệnh não gan).
Nguyên nhân
Các nguyên nhân hay gặp nhất gây xơ gan gồm:
– Nghiện rượu
– Viêm gan virus B và C mạn tính
– Viêm gan tự miễn
– Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
– Một số bệnh di truyền như bệnh Wilson, bệnh nhiễm sắc tố sắt mô di truyền, bệnh xơ nang, thiếu alpha-1-antitrypsin
– Tắc hoặc viêm đường mật.
– Tiếp xúc dài ngày với chất độc.
Xét nghiệm và chẩn đoán
Trong giai đoạn đầu khám có thể thấy gan to và chắc. Nhưng khi xơ gan tiến triển, gan có thể teo nhỏ, khiến máu chảy ngược trở lại gây ra lách to.
Nếu nghi ngờ xơ gan, một số xét nghiệm sau có thể giúp chẩn đoán xác định:
- Xét nghiệm máu đo một số loại men gan để đánh giá mức độ tổn thương gan
- Xét nghiệm bilirubin trong máu và nước tiểu
- Siêu âm
- Chụp cắt lớp vi tính (CT)
- Chụp cộng hưởng từ
- Sinh thiết gan
Điều trị
Mặc dù tổn thương gan do xơ gan là không thể hồi phục được, song điều trị sẽ giúp ngăn ngừa tổn thương thêm và làm giảm biến chứng. Việc điều trị xơ gan thường phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
Khi xơ gan gây ra những biến chứng không thể kiểm soát được hoặc chức năng gan bị suy giảm nặng nề thì ghép gan là lựa chọn duy nhất đối với một số bệnh nhân.
Phòng bệnh
– Không uống quá nhiều rượu
– Phòng ngừa viêm gan C: sinh hoạt tình dục an toàn, không sử dụng ma tuý và thực hành an toàn khi tiêm chích.
Phòng ngừa viêm gan B: tiêm vaccin phòng viêm gan B, sinh hoạt tình dục an toàn, không dùng chung bơm kim tiêm.
